Nużeniec jest pajęczakiem należącym do rzędu roztoczy.

Ma długość około 0.3 mm. Jest pasożytem wywołującym chorobę o nazwie nużyca (demodekoza).

Miejscem sprzyjającym rozwojowi nużeńca jest ciepła, wilgotna, łojotokowa skóra. Pasożyt żeruje w torebkach włosowych i w pobliżu gruczołów łojowych. Zapłodniona samica składa około 24 jaj, z których wylęgają się larwy. Larwy przekształcają się w nimfy, a następnie powstają osobniki dorosłe. Rozwijający się nużeniec pozostawia swoje odchody i powłoki, które zrzuca w kolejnych cyklach rozwojowych, wywołując w ten sposób stan zapalny. Cykl rozwojowy tego pasożyta trwa od 18 do 25 dni. Nużeniec przemieszcza się nawet do 14-16 centymetrów, co jest odczuwalne jako delikatne drapanie na skórze.

Nużeniec odżywia się wydzieliną gruczołów łojowych, komórkami nabłonkowymi, przesączem osocza krwi. U wielu osób — mimo zakażenia nużeńcem — objawy nużycy nie występują. Objawy pojawiają się najczęściej u osób o zmniejszonej odporności, cierpiących na alergię, u osób ze skórą łojotokową czy zaburzeniami hormonalnymi. Nużeniec najczęściej jest spotykany u osób w podeszłym wieku, natomiast prawie nie występuje u dzieci.

Nużeńcem można się zarazić poprzez:

1. KURZ
2. KONTAKT Z OSOBĄ ZARAŻONĄ
(poprzez pocałunek, podanie dłoni) lub przedmiotami, których wcześniej używała; są to między innymi:
- przybory kosmetyczne i grzebienie (korzystaj z salonów fryzjerskich i kosmetycznych wyposażonych w przybory jednorazowego użytku lub urządzenia zapewniające odpowiednią sterylizację)
- ubrania (na przykład w sytuacji, gdy ubrania wierzchnie są wieszane bardzo blisko siebie we wspólnej szatni)
- ręczniki i pościel
- urządzenia do wykonywania badań mikroskopowych (np. studenci mający zajęcia w laboratoriach)
- inne formy kontaktu z osobą zakażoną nużeńcem

Objawy najczęściej można zaobserwować na skórze twarzy, owłosionej skórze głowy, ale także na karku, szyi, klatce piersiowej, a także skórze przewodów słuchowych i okolic intymnych. Pasożyt najchętniej przebywa na skórze wilgotnej i łojotokowej. Nużyca często współistnieje z trądzikiem pospolitym lub różowatym.

OGÓLNE OBJAWY NUŻYCY:
świąd, złuszczanie się skóry, wypryski, krosty, zaskórniaki, wągry, wypadanie włosów, obrzęki, przekrwienie skóry, zapalenie przewodów usznych z towarzyszącym nieprzyjemnym zapachem.

OBJAWY OKULISTYCZNE:
świąd, pieczenie, łzawienie, nadmierna wrażliwość na światło, zapalenie brzegów powiek i wypadanie rzęs (czasami zmiana ich kierunku wzrostu), w wyniku toczącego się stanu zapalnego uszkodzenie gruczołów Meiboma biorących udział w tworzeniu warstwy lipidowej filmu łzowego i objawy suchego oka, alergiczne zapalenie powierzchni oka, obrzęk i zaczerwienienie powiek, łuszczenie się skóry na brzegach powiek, powtarzające się gradówki, jęczmienie.

Uważa się też, że nużeniec może być czynnikiem ryzyka dla rozwoju raka podstawno-komórkowego skóry powiek.

Materiał badany: zeskrobiny ze zmian skórnych, rzęsy (kilka rzęs). Badanie przeprowadza się za pomocą mikroskopu świetlnego w powiększeniu 100x.

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA
Skóry twarzy w dniu badania nie wolno oczyszczać tonikiem, mleczkiem, wodą z mydłem, płynem micelarnym itp.; nie wolno nakładać fluidu, kremu.

Leczenie może trwać nawet do 120 dni, dopóki nie zostaną zlikwidowane wszystkie osobniki dorosłe, larwy, nimfy i jaja. Nużeniec ginie w temperaturze +540C oraz zamrożony. Nużeniec jest odporny na antybiotyki oraz sterydy.

Pasożyt wykazuje między innymi wrażliwość na:
- preparaty aloesowe
- metronidazol (jako maść na okolice powiek i brwi, zrobiona zgodnie z receptą w aptece)
- olejek z drzewa herbacianego
- miętę pieprzową
- szałwię hiszpańską
- wyciągi z ziół o działaniu przeciwpasożytniczym (np. jaskółcze ziele, tatarak zwyczajny)
- balsam peruwiański

Leczenie zarażenia nużeńcem powinno obejmować całą powierzchnię ciała. Ważne jest, by na początku kuracji zmienić pościel, przybory kosmetyczne i niektóre kosmetyki (m.in. tusz do rzęs), których do tej pory używano.

W trakcie leczenia należy bezwzględnie dbać o higienę. Ponieważ nużeniec przejawia swą aktywność głównie w nocy, należy wieczorem tak przygotować skórę, by uniemożliwić mu pasożytowanie.

Ze względu na łatwość rozprzestrzeniania się nużeńca zaleca się, by w czasie kuracji zrezygnować z makijażu.

Należy pamiętać, że leczenie zarażenia nużeńcem wymaga od pacjenta ogromnej dyscypliny w stosowaniu leków. Tylko ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza i restrykcyjne stosowanie podanych zasad dają szansę na całkowite wyleczenie.

UWAGA! PRZESTRZEGAJ TYCH ZASAD

! Wszystkie preparaty powinny pochodzić z wiarygodnego źródła, np. apteki!
! Na okolice powiek i oczu należy stosować preparaty przeznaczone tylko do pielęgnacji tych okolic!

Na wszystkie wyżej wymienione preparaty może wystąpić uczulenie, dlatego przed pierwszorazowym zastosowaniem na okolice powiek i oczu należy wykonać test alergiczny.

1. KĄPIEL w preparatach aloesowych
2. SAUNA – jeżeli nie ma przeciwwskazań ze względu na stan zdrowia
3. TERAPIA ROZGRZEWAJĄCA na powieki, jeżeli nie ma zmian ropnych na twarzy i ciele. Jednym z problemów w przypadku zapalenia brzegów powiek jest zablokowanie gruczołów Meiboma przez zaschniętą wydzielinę i ich dysfunkcja. Gruczoły Meiboma odpowiedzialne są za tworzenie warstwy lipidowej filmu łzowego, dlatego ich uszkodzenie (np. w nużycy) prowadzi do powstania objawów suchego oka. Zaleca się stosowanie specjalnych masek rozgrzewających, które zapewniają utrzymanie stałej temperatury, nieprzekraczającej +45⁰C. Pod wpływem temperatury zablokowana i zaschnięta wydzielina zmiękcza się i upłynnia, a gruczoły Meiboma mogą podjąć prawidłową funkcję.
4. OCZYSZCZANIE BRZEGÓW POWIEK – po zastosowaniu terapii rozgrzewającej należy oczyścić brzegi powiek za pomocą np.:
- wacików nawilżonych tonikiem aloesowym przeznaczonym do oczyszczania okolic oczu,
- specjalnie do tego celu opracowanych chusteczek lub płynów. Powieki należy oczyszczać wykonując ruch od strony zewnętrznej oka do strony przyśrodkowej.
5. MAŚĆ Z METRONIDAZOLEM – po oczyszczeniu brzegów powiek na skórę powiek, brwi i okolic oczu nałożyć recepturową maść (przeznaczoną do celów okulistycznych) z metronidazolem.
6. KROPLE ALOESOWE – do worka spojówkowego 3 x dziennie.
7. PRANIE – ubrań, pościeli w temperaturze +60⁰C. Rzeczy, których nie można wyprać w tej temperaturze należy ZAMROZIĆ w zamrażarce.
8. CZAS LECZENIA – do 120 dni.
9. MAKIJAŻ – najlepiej zrezygnować w trakcie leczenia.
10. SOCZEWKI KONTAKTOWE – na okres leczenia należy zrezygnować z ich noszenia.
11. NALEŻY PAMIĘTAĆ – leczenie musi dotyczyć całej skóry owłosionej, nie tylko okolic oczu.
12. KONSULTACJA DERMATOLOGICZNA
13. LECZENIE OBJAWÓW SUCHEGO OKA – w warunkach gabinetu okulistycznego możliwe jest specjalistyczne leczenie — uzależnione od przyczyny wystąpienia zespołu suchego oka.

ZOBACZ WIĘCEJ O ZESPOLE SUCHEGO OKA

PARTNERZY